De burgerlijke aansprakelijkheid voor vervoerders

Het beroep van vervoerder creëert zonder enige twijfel risico’s die gevolgen kunnen hebben voor de duurzaamheid van de activiteiten. De mogelijke risico’s die hierdoor ontstaan, kunnen op verschillende manieren geanalyseerd worden, afhankelijk van het type logistiek, de aard van de vervoerde goederen, de geografische omvang en de mogelijke schade die verband houdt met de omgeving van de onderneming.

Een beheer als goede huisvader, of vaker een “diligente ondernemer”, van de risico’s die gepaard gaan met de activiteiten is onontbeerlijk. Alles gaat snel, sneller en sneller, zowel in het dagelijks leven als in het bedrijfsleven. Het runnen van een bedrijf vereist waakzaamheid, instinct en flair, wat vaak gepaard gaat met het nemen van een zekere mate van risico. Wij achten het noodzakelijk om hier even bij stil te staan en ons te concentreren op wat zeker de verzekeringskwestie is die het gevoeligst ligt in uw activiteiten, namelijk de burgerlijke aansprakelijkheid.

Alle verzekeringszaken zijn belangrijk, sommige, zoals de arbeidsongevallenverzekering en de burgerlijke aansprakelijkheid voor motorvoertuigen, zijn verplicht en daarom perfect gecontroleerd. Schadeverzekeringen (brand – bedrijfsonderbreking – IT) zijn over het algemeen gemakkelijker te objectiveren en daarom relatief eenvoudig te implementeren. Aan de andere kant levert alles wat op het gebied van de burgerlijke aansprakelijkheid valt, problemen op alle niveaus op.

Hoe kunnen we de gelopen risico’s correct analyseren, naar welk soort regelgeving moeten we verwijzen, wat zijn de gevolgen van het optreden van schade voor de levensvatbaarheid van het bedrijf, hoe kunnen we de bescherming ervan tegen verschillende soorten aansprakelijkheid en de verschillende soorten contracten begeleiden op de markt… Al deze vragen zijn fundamenteel: uw beroep uitoefenen zonder burgerlijke aansprakelijkheid Exploitatie en Nalevering zou pure waanzin zijn. Deze dekkingen vormen een essentiële garantie. Onderstaand vindt u een korte analyse van de verschillende soorten dekking op het gebied van burgerlijke aansprakelijkheid:

1. De burgerlijke aansprakelijkheid voor schade aan de vervoerde goederen: CMR

Dit eerste verzekeringsgebied betreft de conventionele bepalingen met betrekking tot de overeenkomst voor internationaal vervoer van goederen over de weg (CMR). Deze dekking begint op het moment dat de goederen op het/de aangewezen voertuig(en) worden geladen en eindigt op het moment dat deze worden gelost. Is begrepen in het contract:

Dekking van contractuele aansprakelijkheid zowel voor internationaal transport als voor transport in België voor schade, verlies of directe materiële schade geleden door de goederen.
Dekking van de aansprakelijkheid van de vervoerder voor schade, verlies of vertraging bij de levering als gevolg van diefstal van goederen of gelijktijdige diefstal van het voertuig en de lading.

Vaak moeten de volgende uitbreidingen in het contract worden opgenomen:

Container- of opleggeraansprakelijkheid voor schade aan carrosserieën en chassis van derden;
Cabotage: dekking van de contractuele aansprakelijkheid bij laad- en losoperaties buiten de Belgische grenzen;
Het voorafgaande of tussenliggende verblijf wanneer de schade ontstaat in de aangewezen winkels tijdens de afhandeling ervan;
Dekking voor de gevolgen van temperatuur- of vochtigheidsschommelingen die het gevolg zijn van een fout bij het laden, vastzetten of gebruik van faciliteiten;
Alle gevolgen van verontreiniging van in bulk vervoerde goederen als gevolg van een verpakkingsdefect of de aanwezigheid van vreemde materialen in een tank of andere apparatuur.

De verzekerde waarden bedragen 8,33 SDR (ongeveer € 10) per kg brutogewicht met een maximale tussenkomst gelijk aan het bedrag vermeld in de bijzondere voorwaarden van de contracten.

2. De burgerlijke aansprakelijkheid met betrekking tot bedrijfsvoertuigen

Deze verzekering wordt uiteraard geregeld door de wet van 1 juli 1956 betreffende de verzekering van motorvoertuigen. Het concept van een rijdend voertuig impliceert een voertuig dat bedoeld is om over de grond te rijden en door mechanische kracht wordt aangedreven. Deze definitie omvat ook autolaadkranen, mobiele graafmachines en tractoren. De verplichting voor deze verzekering is onderworpen aan de voorwaarde dat deze in het verkeer wordt gebracht op de openbare weg, maar ook op privéterrein dat toegankelijk is voor mensen die het recht hebben om er gebruik van te maken. De wet specificeert ten slotte dat schade veroorzaakt door het voertuig gedekt is, ongeacht of het voertuig zich in rijklare staat bevindt, maar ook in omstandigheden waarin het wordt gestopt of achtergelaten zonder bestuurder. Op dit gebied vestigen wij de aandacht van de vervoerders op de hypothesen van een conflict tussen dit verplichte contract en het verzekeringscontract voor burgerlijke aansprakelijkheid dat verband houdt met de werking van het bedrijf.

We komen regelmatig situaties tegen waarin de ene of de andere verzekeraar de verantwoordelijkheid kan afschuiven, met als gevolg dat er belangenconflicten ontstaan:

Schade die rechtstreeks door het voertuig wordt veroorzaakt tijdens laadwerkzaamheden of tijdens hefwerkzaamheden (kiepbakken – heftruck – heffen, enz.).
Schade die indirect wordt veroorzaakt door het voertuig en in het bijzonder door vervoerde zaken of door materialen die loskomen van de wielen of het chassis

Als gespecialiseerde consulenten is het onze verantwoordelijkheid om passende clausules op te stellen om deze hypothesen van niet-dekking of conflicten tussen verzekeraars weg te nemen. Hiervoor hebben we clausules die perfect aansluiten bij de specifieke kenmerken van de activiteiten van de vervoerders.

3. De burgerlijke aansprakelijkheid met betrekking tot de uitbating van de onderneming en nalevering van de goederen

In tegenstelling tot de CMR-verzekering die de schade aan vervoerde goederen dekt, dekt de Operationele Aansprakelijkheid de financiële gevolgen van uw burgerlijke aansprakelijkheid voor schade veroorzaakt aan derden door de uitoefening van uw activiteit als wegvervoerder.

Lekkage, overloop bij levering in een verkeerde container: dekking van uw burgerlijke aansprakelijkheid na accidentele schade veroorzaakt tijdens de levering van producten die in bulk per vrachtwagen of tankwagen worden vervoerd, als gevolg van een lekkage, overloop of levering in de verkeerde container.
In bruikleen gegeven werknemers: uw aansprakelijkheid voor schade die voortvloeit uit werkzaamheden die in uw opdracht door uw medewerkers in opdracht van andere werkgevers worden uitgevoerd en die verband houden met de verzekerde activiteit.
Hoofdaansprakelijkheid: de financiële gevolgen van de wettelijke aansprakelijkheid die op u valt als een van uw voorgestelde schade veroorzaakt met een voertuig dat niet uw eigendom is of dat u niet leaset (aanvullende garantie op het autoaansprakelijkheidscontract van het voertuig).
Rechtsbescherming: uw strafrechtelijke verdediging wegens uitbuiting en buitencontractueel civiel verhaal tot vergoeding van de schade die u heeft geleden.

Dit contract is in zekere zin de levensverzekering van uw onderneming en moet in perfecte harmonie met uw activiteit worden opgesteld. Te vaak komen we polissen tegen die onvoldoende compleet zijn, slecht geschreven zijn en grote dekkingsgebreken bevatten.

4. De burgerlijke aansprakelijkheid beroep vervoerscommissionair

Bij bepaalde activiteiten die verband houden met de transportwereld zijn er bijzonderheden die een louter beroepsaansprakelijkheidsdekking vereisen.
Met andere woorden: beroepen met een intellectuele organisatorische component zijn het doelwit.
De vervoerscommissionair is als tussenpersoon en organisator verantwoordelijk voor het goede verloop van het transport van begin tot eind en voor de handelingen die door zijn plaatsvervangers worden uitgevoerd.
De commissionair neemt een dubbele verantwoordelijkheid op zich, zowel als garant voor de succesvolle voltooiing van de transportoperatie (C.com art L.135-5) als garant voor zijn plaatsvervanger, ongeacht of hij vervoerder of tevens commissionair is. Deze twee verantwoordelijkheden zijn niet hetzelfde.
Om de specifieke verplichtingen van de Commissionairs goed af te dekken zal dus een afzonderlijk verzekeringscontract nodig zijn.

5. De burgerlijke aansprakelijkheid Mandataris van de onderneming

Een ander aspect dat verband houdt met de burgerlijke aansprakelijkheid en dat een impact kan hebben op de activiteit van een vervoerder betreft de dekking van zijn handelingen als bestuurder van zijn onderneming. Ongeacht de hoofdactiviteit van de onderneming zijn managers immers onderworpen aan wettelijke bepalingen die gericht zijn op een goed bestuur. Indien deze bestuurders en zaakvoerders bij de uitoefening van hun opdracht een fout begaan en deze fout schade veroorzaakt, hetzij aan de vennootschap, hetzij aan derden, kunnen zij persoonlijk aansprakelijk worden gesteld voor het herstel van deze schade. Al ons recht op burgerlijke aansprakelijkheid is gebaseerd op het concept van schuld, en de kwestie van de burgerlijke aansprakelijkheid van bestuurders en functionarissen vormt geen uitzondering op de regel.

Beheersfouten: art. 527 van het Wetboek van vennootschappen: “zijn (…) verantwoordelijk voor de vervulling van de hun opgedragen taak en aansprakelijk voor de tekortkomingen in hun bestuur”.
Buitencontractuele aansprakelijkheid: art. 1382 van het Burgerlijk Wetboek: “Elke daad van de mens, waardoor aan een ander schade wordt veroorzaakt, verplicht degene door wiens schuld de schade is ontstaan, deze te vergoeden.”
Overtredingen van de code en statuten: art. 528 van het Wetboek van Vennootschappen: “De bestuurders zijn, hetzij jegens de vennootschap, hetzij jegens derden, hoofdelijk aansprakelijk voor alle schade die het gevolg is van overtreding van de bepalingen van dit wetboek of van de statuten van de vennootschap”.
Fouten die voortvloeien uit de overtreding van verplichtingen of verboden die voortkomen uit andere wettelijke vereisten: handelspraktijken – faillissementsrecht – boekhoudregels – niet-naleving van de volksgezondheidsvoorschriften (FAVV).
Het niet voldoen aan de norm ‘goed bestuur’.

Dit specifieke aspect van de burgerlijke aansprakelijkheid mag zeker niet worden verwaarloosd en moet in detail worden geanalyseerd om, via een contract op maat, de persoonlijke bescherming van bestuurders en managers te garanderen.

Conclusie

Een goede afstemming tussen deze verschillende aansprakelijkheidscontracten is essentieel. Elk onderwerp moet worden geanalyseerd op basis van de kenmerken van het bedrijf en zijn activiteiten:

De bijzonderheden die verband houden met het type en de aard van de vervoerde producten: brandstof – verse producten – ADR-goederen – landbouwtransport – dieren – wapens – enz. ;
De aard van de wettelijke voorschriften die aan het bedrijf onderworpen zijn: milieunormen – specifieke overeenkomsten;
De aard van de preventieve maatregelen die zijn genomen om de frequentie of het optreden van risico’s te verminderen;
De omvang van de onderneming en de invloed die het risico op een managementfout als bewindvoerder zou kunnen hebben;
De geografische reikwijdte van de activiteiten;
Enz.

Contacteer ons